|
|
| [1]λαλουντων δε αυτων προς τον λαον επεστησαν αυτοις οι ιερεις και ο στρατηγος του ιερου και οι σαδδουκαιοι |
[1]And while thei spaken to the puple, the preestis and magistratis of the temple, and the Saduceis camen vpon hem, and soreweden, |
| [2]διαπονουμενοι δια το διδασκειν αυτους τον λαον και καταγγελλειν εν τω ιησου την αναστασιν την εκ νεκρων |
[2]that thei tauyten the puple, and telden in Jhesu the ayenrisyng fro deth. |
| [3]και επεβαλον αυτοις τας χειρας και εθεντο εις τηρησιν εις την αυριον ην γαρ εσπερα ηδη |
[3]And thei leiden hondis on hem, and puttiden hem in to warde in to the morewe; for it was thanne euentid. |
| [4]πολλοι δε των ακουσαντων τον λογον επιστευσαν και εγενηθη ο αριθμος των ανδρων ωσει χιλιαδες πεντε |
[4]But manye of hem that hadden herd the word, bileueden; and the noumbre of men was maad fyue thousyndis. |
| [5]εγενετο δε επι την αυριον συναχθηναι αυτων τους αρχοντας και πρεσβυτερους και γραμματεις |
[5]And amorewe it was don, that the princis of hem, and eldre men and scribis weren gadirid in Jerusalem; |
| [6]εις ιερουσαλημ και ανναν τον αρχιερεα και καιαφαν και ιωαννην και αλεξανδρον και οσοι ησαν εκ γενους αρχιερατικου |
[6]and Annas, prince of preestis, and Caifas, and Joon, and Alisaundre, and hou manye euere weren of the kynde of preestis. |
| [7]και στησαντες αυτους εν τω μεσω επυνθανοντο εν ποια δυναμει η εν ποιω ονοματι εποιησατε τουτο υμεις |
[7]And thei settiden hem in the myddil, and axiden, In what vertue, ether in what name, han ye don this thing? |
| [8]τοτε πετρος πλησθεις πνευματος αγιου ειπεν προς αυτους αρχοντες του λαου και πρεσβυτεροι του ισραηλ |
[8]Thanne Petre was fillid with the Hooli Goost, and seide to hem, Ye pryncis of the puple, and ye eldre men, here ye. |
| [9]ει ημεις σημερον ανακρινομεθα επι ευεργεσια ανθρωπου ασθενους εν τινι ουτος σεσωσται |
[9]If we to dai be demyd in the good dede of a sijk man, in whom this man is maad saaf, |
| [10]γνωστον εστω πασιν υμιν και παντι τω λαω ισραηλ οτι εν τω ονοματι ιησου χριστου του ναζωραιου ον υμεις εσταυρωσατε ον ο θεος ηγειρεν εκ νεκρων εν τουτω ουτος παρεστηκεν ενωπιον υμων υγιης |
[10]be it knowun to you alle, and to al the puple of Israel, that in the name of Jhesu Crist of Nazareth, whom ye crucifieden, whom God reiside fro deth, in this this man stondith hool bifor you. |
| [11]ουτος εστιν ο λιθος ο εξουθενηθεις υφ υμων των οικοδομουντων ο γενομενος εις κεφαλην γωνιας |
[11]This is the stoon, which was repreued of you bildinge, which is maad in to the heed of the corner; |
| [12]και ουκ εστιν εν αλλω ουδενι η σωτηρια ουτε γαρ ονομα εστιν ετερον υπο τον ουρανον το δεδομενον εν ανθρωποις εν ω δει σωθηναι ημας |
[12]and heelthe is not in ony othir. For nether other name vndur heuene is youun to men, in which it bihoueth vs to be maad saaf. |
| [13]θεωρουντες δε την του πετρου παρρησιαν και ιωαννου και καταλαβομενοι οτι ανθρωποι αγραμματοι εισιν και ιδιωται εθαυμαζον επεγινωσκον τε αυτους οτι συν τω ιησου ησαν |
[13]And thei siyen the stidfastnesse of Petre and of Joon, for it was foundun that thei weren men vnlettrid, and lewid men, and thei wondriden, and knewen hem that thei weren with Jhesu. |
| [14]τον δε ανθρωπον βλεποντες συν αυτοις εστωτα τον τεθεραπευμενον ουδεν ειχον αντειπειν |
[14]And thei siyen the man that was helid, stondinge with hem, and thei myyten no thing ayenseie. |
| [15]κελευσαντες δε αυτους εξω του συνεδριου απελθειν συνεβαλον προς αλληλους |
[15]But thei comaundiden hem to go forth with out the counsel. And thei spaken togidere, |
| [16]λεγοντες τι ποιησομεν τοις ανθρωποις τουτοις οτι μεν γαρ γνωστον σημειον γεγονεν δι αυτων πασιν τοις κατοικουσιν ιερουσαλημ φανερον και ου δυναμεθα αρνησασθαι |
[16]and seiden, What schulen we do to these men? for the signe is maad knowun bi hem to alle men, that dwellen at Jerusalem; it is opyn, and we moun not denye. |
| [17]αλλ ινα μη επι πλειον διανεμηθη εις τον λαον απειλη απειλησωμεθα αυτοις μηκετι λαλειν επι τω ονοματι τουτω μηδενι ανθρωπων |
[17]But that it be no more pupplischid in to the puple, manasse we to hem, that thei speke no more in this name to ony men. |
| [18]και καλεσαντες αυτους παρηγγειλαν αυτοις το καθολου μη φθεγγεσθαι μηδε διδασκειν επι τω ονοματι του ιησου |
[18]And thei clepiden hem, and denounsiden to hem, that on no maner thei schulden speke, nether teche, in the name of Jhesu. |
| [19]ο δε πετρος και ιωαννης αποκριθεντες προς αυτους ειπον ει δικαιον εστιν ενωπιον του θεου υμων ακουειν μαλλον η του θεου κρινατε |
[19]But Petre and Joon answeriden, and seiden to hem, If it be riytful in the siyt of God to here you rather than God, deme ye. |
| [20]ου δυναμεθα γαρ ημεις α ειδομεν και ηκουσαμεν μη λαλειν |
[20]For we moten nedis speke tho thingis, that we han sayn and herd. |
| [21]οι δε προσαπειλησαμενοι απελυσαν αυτους μηδεν ευρισκοντες το πως κολασωνται αυτους δια τον λαον οτι παντες εδοξαζον τον θεον επι τω γεγονοτι |
[21]And thei manassiden, and leften hem, and foundun not hou thei schulden punische hem, for the puple; for alle men clarifieden that thing that was don in that that was bifalle. |
| [22]ετων γαρ ην πλειονων τεσσαρακοντα ο ανθρωπος εφ ον εγεγονει το σημειον τουτο της ιασεως |
[22]For the man was more than of fourty yeer, in which this signe of heelthe was maad. |
| [23]απολυθεντες δε ηλθον προς τους ιδιους και απηγγειλαν οσα προς αυτους οι αρχιερεις και οι πρεσβυτεροι ειπον |
[23]And whanne thei weren delyuerid, thei camen to her felowis, and telden to hem, hou grete thingis the princis of preestis and the eldre men hadden seid to hem. |
| [24]οι δε ακουσαντες ομοθυμαδον ηραν φωνην προς τον θεον και ειπον δεσποτα συ ο θεος ο ποιησας τον ουρανον και την γην και την θαλασσαν και παντα τα εν αυτοις |
[24]And whanne thei herden, with oon herte thei reiseden vois to the Lord, and seiden, Lord, thou that madist heuene and erthe, see, and alle thingis that ben in hem, which seidist bi the Hooli Goost, |
| [25]ο δια στοματος δαβιδ του παιδος σου ειπων ινα τι εφρυαξαν εθνη και λαοι εμελετησαν κενα |
[25]bi the mouth of oure fadir Dauid, thi child, Whi hethen men gnastiden with teeth togidre, and the puplis thouyten veyn thingis? |
| [26]παρεστησαν οι βασιλεις της γης και οι αρχοντες συνηχθησαν επι το αυτο κατα του κυριου και κατα του χριστου αυτου |
[26]Kyngis of the erthe stoden nyy, and princis camen togidre `in to oon, ayens the Lord, and ayens his Crist. |
| [27]συνηχθησαν γαρ επ αληθειας επι τον αγιον παιδα σου ιησουν ον εχρισας ηρωδης τε και ποντιος πιλατος συν εθνεσιν και λαοις ισραηλ |
[27]For verili Eroude and Pounce Pilat, with hethene men, and puplis of Israel, camen togidre in this citee ayens thin hooli child Jhesu, |
| [28]ποιησαι οσα η χειρ σου και η βουλη σου προωρισεν γενεσθαι |
[28]whom thou anoyntidist, to do the thingis, that thin hoond and thi counsel demyden to be don. |
| [29]και τα νυν κυριε επιδε επι τας απειλας αυτων και δος τοις δουλοις σου μετα παρρησιας πασης λαλειν τον λογον σου |
[29]And now, Lord, biholde in to the thretnyngis of hem, and graunte to thi seruauntis to speke thi word with al trist, |
| [30]εν τω την χειρα σου εκτεινειν σε εις ιασιν και σημεια και τερατα γινεσθαι δια του ονοματος του αγιου παιδος σου ιησου |
[30]in that thing that thou holde forth thin hond, that heelthis and signes and wondris be maad bi the name of thin hooli sone Jhesu. |
| [31]και δεηθεντων αυτων εσαλευθη ο τοπος εν ω ησαν συνηγμενοι και επλησθησαν απαντες πνευματος αγιου και ελαλουν τον λογον του θεου μετα παρρησιας |
[31]And whanne thei hadden preyed, the place was moued, in which thei weren gaderid; and alle weren fillid with the Hooli Goost, and spaken the word of God with trist. |
| [32]του δε πληθους των πιστευσαντων ην η καρδια και η ψυχη μια και {VAR1: ουδε } {VAR2: ουδ } εις τι των υπαρχοντων αυτω ελεγεν ιδιον ειναι αλλ ην αυτοις απαντα κοινα |
[32]And of al the multitude of men bileuynge was oon herte and oon wille; nether ony man seide ony thingis of tho thingis that he weldide to be his owne, but alle thingis weren comyn to hem. |
| [33]και μεγαλη δυναμει απεδιδουν το μαρτυριον οι αποστολοι της αναστασεως του κυριου ιησου χαρις τε μεγαλη ην επι παντας αυτους |
[33]And with greet vertu the apostlis yeldiden witnessyng of the ayenrysyng of Jhesu Crist oure Lord, and greet grace was in alle hem. |
| [34]ουδε γαρ ενδεης τις υπηρχεν εν αυτοις οσοι γαρ κτητορες χωριων η οικιων υπηρχον πωλουντες εφερον τας τιμας των πιπρασκομενων |
[34]For nether ony nedi man was among hem, for how manye euere weren possessouris of feeldis, ether of housis, thei seelden, and brouyten the pricis of tho thingis that thei seelden, |
| [35]και ετιθουν παρα τους ποδας των αποστολων διεδιδοτο δε εκαστω καθοτι αν τις χρειαν ειχεν |
[35]and leiden bifor the feet of the apostlis. And it was departid to ech, as it was nede to ech. |
| [36]ιωσης δε ο επικληθεις βαρναβας υπο των αποστολων ο εστιν μεθερμηνευομενον υιος παρακλησεως λευιτης κυπριος τω γενει |
[36]Forsothe Joseph, that was named Barsabas of apostlis, that is to seie, the sone of coumfort, of the lynage of Leuy, |
| [37]υπαρχοντος αυτω αγρου πωλησας ηνεγκεν το χρημα και εθηκεν παρα τους ποδας των αποστολων |
[37]a man of Cipre, whanne he hadde a feeld, seelde it, and brouyte the prijs, and leide it bifor the feet of apostlis. |