|
[1]הוא דינ בשׁבתא כד מהלכ ישׁוע בית זרעא ותלמידוהי מלגינ הוו שׁבלא ופרכינ באידיהונ ואכלינ |
[1]Ἐγένετο δὲ ἐν σαββάτῳ δευτεροπρώτῳ διαπορεύεσθαι αὐτὸν διὰ τῶν σπορίμων· καὶ ἔτιλλον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τοὺς στάχυας, καὶ ἤσθιον, ψώχοντες ταῖς χερσί. |
[2]אנשׁינ דינ מנ פרישׁא אמרינ להונ מנא עבדינ אנתונ מדמ דלא שׁליט למעבד בשׁבתא |
[2]τινὲς δὲ τῶν Φαρισαίων εἶπον αὐτοῖς, Τί ποιεῖτε ὃ οὐκ ἔξεστι ποιεῖν ἐν τοῖς σάββασι; |
[3]ענא ישׁוע ואמר להונ ולא הדא קריתונ מדמ דעבד דויד כד כפנ הו ואילינ דעמה |
[3]καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς, εἶπεν ὁ Ἰησοῦς, Οὐδὲ τοῦτο ἀνέγνωτε, ὃ ἐποίησε Δαβίδ, ὅπότε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ μετ’ αὐτοῦ ὄντες; |
[4]דעל לביתה דאלהא ולחמא דפתורה דמריא נסב אכל ויהב לאילינ דעמה הו דלא שׁליט הוא למאכל אלא לכהנא בלחוד |
[4]ὡς εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ, καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως ἔλαβε, καὶ ἔφαγε, καὶ ἔδωκε καὶ τοῖς μετ’ αὐτοῦ, οὓς οὐκ ἔξεστι φαγεῖν εἰ μὴ μόνους τοὺς ἱερεῖς; |
[5]ואמר להונ דמרה הו דשׁבתא ברה דאנשׁא |
[5]καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι Κύριός ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ τοῦ σαββάτου. |
[6]הוא דינ לשׁבתא אחרתא על לכנושׁתא ומלפ הוא ואית הוא תמנ גברא דאידה דימינא יבישׁא הות |
[6]Ἐγένετο δὲ καὶ ἐν ἑτέρῳ σαββάτῳ εἰσελθεῖν αὐτὸν εἰς τὴν συναγωγὴν, καὶ διδάσκειν· καὶ ἦν ἐκεῖ ἄνθρωπος, καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ ἡ δεξιὰ ἦν ξηρά |
[7]וספרא ופרישׁא נטרינ הוו לה אנ הו דמאסא בשׁבתא דנשׁכחונ נאכלונ קרצוהי |
[7]παρετήρουν δὲ αὐτὸν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι, εἰ ἐν τῷ σαββάτῳ θεραπεύσει· ἵνα εὕρωσι κατηγορίαν αὐτοῦ. |
[8]הו דינ דידע הוא מחשׁבתהונ אמר להו גברא דיבישׁא אידה קומ תא לכ למצעת כנושׁתא וכד אתא וקמ |
[8]αὐτὸς δὲ ᾔδει τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν, καὶ εἶπε τῷ ἀνθρώπῳ τῷ ξηρὰν ἔχοντι τὴν χεῖρα, Ἔγειραι, καὶ στῆθι εἰς τὸ μέσον. ὁ δὲ ἀναστὰς ἔστη. |
[9]אמר להונ ישׁוע אשׁאלכונ מנא שׁליט בשׁבתא למעבד דטב או דבישׁ נפשׁא למחיו או למובדו |
[9]εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς πρὸς αὐτούς, Ἐπερωτήσω ὑμᾶς τί, Ἔξεστι τοῖς σάββασιν, ἀγαθοποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι; ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀπολέσαι; |
[10]וחר בהונ בכלהונ ואמר לה פשׁוט אידכ ופשׁט ותקנת אידה איכ חברתה |
[10]καὶ περιβλεψάμενος πάντας αὐτούς, εἶπε τῷ ἀνθρώπῳ, Ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου. ὁ δὲ ἐποίησεν οὕτω. καὶ ἀποκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ ὑγιὴς ὡς ἡ ἄλλη. |
[11]הנונ דינ אתמליו חסמא וממללינ הוו חד עמ חד דמנא נעבדונ לה לישׁוע |
[11]αὐτοὶ δὲ ἐπλήσθησαν ἀνοίας· καὶ διελάλουν πρὸς ἀλλήλους, τί ἂν ποιήσειαν τῷ Ἰησοῦ. |
[12]הוא דינ ביומתא הנונ נפק ישׁוע לטורא למצליו ותמנ אגה הוא בצלותה דאלהא |
[12]Ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ἐξῆλθεν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι· καὶ ἦν διανυκτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ Θεοῦ. |
[13]וכד נגהת קרא לתלמידוהי וגבא מנהונ תרעסר הנונ דשׁליחא שׁמי אנונ |
[13]καὶ ὅτε ἐγένετο ἡμέρα, προσεφώνησε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ· καὶ ἐκλεξάμενος ἀπ’ αὐτῶν δώδεκα, οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασε, |
[14]שׁמעונ הו דשׁמי כאפא ואנדראוס אחוהי ויעקוב ויוחננ ופיליפוס ובר-תולמי |
[14]Σίμωνα ὃν καὶ ὠνόμασε Πέτρον, καὶ Ἀνδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην, Φίλιππον καὶ Βαρθολομαῖον, |
[15]ומתי ותאומא ויעקוב בר חלפי ושׁמעונ דמתקרא טננא |
[15]Ματθαῖον καὶ Θωμᾶν, Ἰάκωβον τὸν τοῦ Ἁλφαίου, καὶ Σίμωνα τὸν καλούμενον Ζηλωτήν, |
[16]ויהודא בר יעקוב ויהודא סכריוטא הו דהוא משׁלמנא |
[16]Ἰούδαν Ἰακώβου, καὶ Ἰούδαν Ἰσκαριώτην, ὃς καὶ ἐγένετο προδότης, |
[17]ונחת עמהונ ישׁוע וקמ בפקעתא וכנשׁא סגיאא דתלמידוהי וסוגאא דכנשׁא דעמא מנ כלה יהוד ומנ אורשׁלמ ומנ ספר ימא דצור ודצידנ |
[17]καὶ καταβὰς μετ’ αὐτῶν, ἔστη ἐπὶ τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλος μαθητῶν αὐτοῦ, καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ πάσης τῆς Ἰουδαίας καὶ Ἰερουσαλήμ, καὶ τῆς παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος, οἵ ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ, καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν· |
[18]דאתו דנשׁמעונ מלתה ודנתאסונ מנ כורהניהונ ואילינ דמתאלצינ מנ רוחא טנפתא ומתאסינ הוו |
[18]καὶ οἳ ὀχλούμενοι ὑπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων, καὶ ἐθεραπεύοντο |
[19]וכלה כנשׁא בעינ הוו למתקרבו לה חילא גיר נפק הוא מנה ולכלהונ מאסא הוא |
[19]καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐζήτει ἅπτεσθαι αὐτοῦ· ὅτι δύναμις παρ’ αὐτοῦ ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο πάντας. |
[20]וארימ עינוהי על תלמידוהי ואמר טוביכונ מסכנא דדילכונ הי מלכותא דאלהא |
[20]Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγε, Μακάριοι οἱ πτωχοί, ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ. |
[21]טוביכונ אילינ דכפנינ השׁא דתסבעונ טוביכונ לדבכינ השׁא דתגחכונ |
[21]μακάριοι οἱ πεινῶντες νῦν, ὅτι χορτασθήσεσθε. μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν, ὅτι γελάσετε. |
[22]טוביכונ מא דסנינ לכונ בנינשׁא ומפרשׁינ לכונ ומחסדינ לכונ ומפקינ שׁמכונ איכ בישׁא חלפ ברה דאנשׁא |
[22]μακάριοί ἐστε, ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς, καὶ ὀνειδίσωσι, καὶ ἐκβάλωσι τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρόν, ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου. |
[23]חדו בהו יומא ודוצו דאגרכונ סגי בשׁמיא הכנא גיר עבדינ הוו אבהתהונ לנביא |
[23]χαίρετε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε· ἰδοὺ γάρ, ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ· κατὰ ταῦτα γὰρ ἐποίουν τοῖς προφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν. |
[24]ברמ וי לכונ עתירא דקבלתונ בויאכונ |
[24]πλὴν οὐαὶ ὑμῖν τοῖς πλουσίοις, ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλησιν ὑμῶν. |
[25]וי לכונ סבעא דתכפנונ וי לכונ לדגחכינ השׁא דתבכונ ותתאבלונ |
[25]οὐαὶ ὑμῖν, οἱ ἐμπεπλησμένοι, ὅτι πεινάσετε. οὐαί ὑμῖν, οἱ γελῶντες νῦν, ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε. |
[26]וי לכונ כד נהוונ אמרינ עליכונ בני אנשׁא דשׁפיר הכנא גיר עבדינ הוו לנביא דדגלותא אבהתהונ |
[26]οὐαὶ ὑμῖν, ὅταν καλῶς ὑμᾶς εἴπωσι πάντες οἱ ἄνθρωποι· κατὰ ταῦτα γὰρ ἐποίουν τοῖς ψευδοπροφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν. |
[27]לכונ דינ אמר אנא לדשׁמעינ אחבו לבעלדבביכונ ועבדו דשׁפיר לאילינ דסנינ לכונ |
[27]Ἀλλ’ ὑμῖν λέγω τοῖς ἀκούουσιν, Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς, |
[28]וברכו לאילינ דליטינ לכונ וצלו על אילינ דדברינ לכונ בקטירא |
[28]εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμῖν, καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς. |
[29]ולדמחא לכ על פככ קרב לה אחרנא ומנ מנ דשׁקל מרטוטכ לא תכלא אפ כותינכ |
[29]τῷ τύπτοντί σε ἐπὶ τὴν σιαγόνα, πάρεχε καὶ τὴν ἄλλην· καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντός σου τὸ ἱμάτιον, καὶ τὸν χιτῶνα μὴ κωλύσῃς. |
[30]לכל דשׁאל לכ הב לה ומנ מנ דשׁקל דילכ לא תתבע |
[30]παντὶ δὲ τῷ αἰτοῦντί σε δίδου· καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντος τὰ σὰ μὴ ἀπαίτει. |
[31]ואיכנא דצבינ אנתונ דנעבדונ לכונ בנינשׁא הכות עבדו להונ אפ אנתונ |
[31]καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως. |
[32]אנ גיר מחבינ אנתונ לאילינ דמחבינ לכונ אידא הי טיבותכונ אפ גיר חטיא לאילינ דמחבינ להונ רחמינ |
[32]καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσι. |
[33]ואנ עבדינ אנתונ דטב לאילינ דמטאבינ לכונ אידא הי טיבותכונ אפ חטיא גיר הכנא עבדינ |
[33]καὶ ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσι. |
[34]ואנ מוזפינ אנתונ למנ דסברינ אנתונ דתתפרעונ מנה אידא הי טיבותכונ אפ חטיא גיר לחטיא מוזפינ דהכות נתפרעונ |
[34]καὶ ἐὰν δανείζητε παρ’ ὧν ἐλπίζητε ἀπολαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανείζουσιν, ἵνα ἀπολάβωσι τὰ ἴσα. |
[35]ברמ אחבו לבעלדבביכונ ואטאבו להונ ואוזפו ולא תפסקונ סברא דאנשׁ ונהוא סגי אגרכונ ותהוונ בנוהי דרמא דהו בסימ הו על בישׁא ועל כפורא |
[35]πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καὶ ἀγαθοποιεῖτε, καὶ δανείζετε, μηδὲν ἀπελπίζοντες· καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ τοῦ ὑψίστου· ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. |
[36]הוו הכיל מרחמנא איכנא דאפ אבוכונ מרחמנא הו |
[36]γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί. |
[37]לא תדונונ ולא מתתדינינ אנתונ לא תחיבונ ולא מתתחיבינ אנתונ שׁרו ותשׁתרונ |
[37]Καὶ μὴ κρίνετε, καὶ οὐ μὴ κριθῆτε. μὴ καταδικάζετε, καὶ οὐ καταδικασθῆτε· ἀπολύετε, καὶ ἀπολυθήσεσθε· |
[38]הבו ומתיהב לכונ בכילתא טבתא ורקיעתא ומשׁפעתא נרמונ בעוביכונ בהי גיר כילתא דמכילינ אנתונ מתתכיל לכונ |
[38]δίδοτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν· μέτρον καλόν, πεπιεσμένον καὶ σεσαλευμένον καὶ ὑπερεκχυνόμενον δώσουσιν εἰς τὸν κόλπον ὑμῶν. τᾧ γὰρ αὐτῷ μέτρῳ ᾧ μετρεῖτε ἀντιμετρηθήσεται ὑμῖν. |
[39]ואמר הוא להונ מתלא למא משׁכח סמיא לסמיא למדברו לא תריהונ בגומצא נפלינ |
[39]Εἶπε δὲ παραβολὴν αὐτοῖς, Μήτι δύναται τυφλὸς τυφλὸν ὁδηγεῖν; οὐχὶ ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται; |
[40]לית תלמידא דיתיר מנ רבה כל אנשׁ גיר דגמיר נהוא איכ רבה |
[40]οὐκ ἔστι μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον αὐτοῦ· κατηρτισμένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ. |
[41]מנא דינ חזא אנת גלא דבעינה דאחוכ קריתא דינ דבעינכ לא מתחזיא לכ |
[41]τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ δοκὸν τὴν ἐν τῷ ἰδίῳ ὀφθαλμῷ οὐ κατανοεῖς; |
[42]או איכנא משׁכח אנת למאמר לאחוכ אחי שׁבוק אפק גלא מנ עינכ דהא קריתא דבעינכ דילכ לא מתחזיא לכ נסב באפא אפק לוקדמ קריתא מנ עינכ והידינ נתחזא לכ למפקו גלא מנ עינה דאחוכ |
[42]ἤ πῶς δύνασαι λέγειν τῷ ἀδελφῷ σου, Ἀδελφέ, ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σου, αὐτὸς τὴν ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σοῦ δοκὸν οὐ βλέπων; ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σοῦ, καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου. |
[43]לא אית אילנא טבא דעבד פארא בישׁא אפ לא אילנא בישׁא דעבד פארא טבא |
[43]οὐ γάρ ἐστι δένδρον καλὸν ποιοῦν καρπὸν σαπρόν· οὐδὲ δένδρον σαπρὸν ποιοῦν καρπὸν καλόν. |
[44]כל אילנא גיר מנ פארוהי הו מתידע לא גיר לקטינ מנ כובא תאנא ואפ לא מנ סניא קטפינ ענבא |
[44]ἕκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρποῦ γινώσκεται. οὐ γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσι σῦκα, οὐδὲ ἐκ βάτου τρυγῶσι σταφυλήν. |
[45]גברא טבא מנ סימתא טבתא דבלבה מפק טבתא וגברא בישׁא מנ סימתא בישׁתא דבלבה מפק בישׁתא מנ תותרי לבא גיר ממללנ ספותא |
[45]ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας αὑτοῦ προφέρει τὸ ἀγαθόν, καὶ ὁ πονηρὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ πονηροῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας αὑτοῦ προφέρει τὸ πονηρόν· ἐκ γὰρ τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας λαλεῖ τὸ στόμα αὐτοῦ. |
[46]מנא קרינ אנתונ לי מרי מרי ומדמ דאמר אנא לא עבדינ אנתונ |
[46]Τί δέ με καλεῖτε, Κύριε, Κύριε, καὶ οὐ ποιεῖτε ἃ λέγω; |
[47]כל אנשׁ דאתא לותי ושׁמע מלי ועבד להינ אחויכונ למנא דמא |
[47]πᾶς ὁ ἐρχόμενος πρός με καὶ ἀκούων μου τῶν λόγων καὶ ποιῶν αὐτούς, ὑποδείξω ὑμῖν τίνι ἐστὶν ὅμοιος· |
[48]דמא לגברא דבנא ביתא וחפר ועמק וסמ שׁתאסה על שׁועא כד הוא דינ מלאא אתטרי מלאא בביתא הו ולא אשׁכח דנזיעיוהי סימא הות גיר שׁתאסתה על שׁועא |
[48]ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομοῦντι οἰκίαν, ὃς ἔσκαψε καὶ ἐβάθυνε, καὶ ἔθηκε θεμέλιον ἐπὶ τὴν πέτραν· πλημμύρας δὲ γενομένης, προσέῤῥηξεν ὁ ποταμὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ ἴσχυσε σαλεῦσαι αὐτήν· τεθεμελίωτο γὰρ ἐπὶ τὴν πέτραν. |
[49]והו דשׁמע ולא עבד דמא לגברא דבנא ביתה על עפרא דלא שׁתאסתא וכד אתטרי בה נהרא בר שׁעתה נפל והות מפולתה רבא דביתא הו |
[49]ὁ δὲ ἀκούσας καὶ μὴ ποιήσας ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομήσαντι οἰκίαν ἐπὶ τὴν γῆν χωρὶς θεμελίου· ᾗ προσέῤῥηξεν ὁ ποταμός, καὶ εὐθέως έπεσε, καὶ ἐγένετο τὸ ῥῆγμα τῆς οἰκίας ἐκείνης μέγα. |