|
[1]εγενετο δε εν σαββατω διαπορευεσθαι αυτον δια σποριμων και ετιλλον οι μαθηται αυτου και ησθιον τους σταχυας ψωχοντες ταις χερσιν |
[1]And on a sabbath it occurred, as Jesus walked among the tilled grounds, that his disciples plucked ears, and rubbed them in their hands and ate. |
[2]τινες δε των φαρισαιων ειπαν τι ποιειτε ο ουκ εξεστιν τοις σαββασιν |
[2]And some of the Pharisees said to them: Why do ye that, which it is not lawful to do on the sabbath? |
[3]και αποκριθεις προς αυτους ειπεν [ο] ο ιησους ουδε τουτο ανεγνωτε ο εποιησεν δαυιδ οτε επεινασεν αυτος και οι μετ αυτου [οντες] |
[3]Jesus replied, and said to them: Have ye not read what David did, when he was hungry, he and those with him? |
[4][ως] εισηλθεν εις τον οικον του θεου και τους αρτους της προθεσεως λαβων εφαγεν και εδωκεν τοις μετ αυτου ους ουκ εξεστιν φαγειν ει μη μονους τους ιερεις |
[4]How he entered into the house of God, and took and ate the bread of the Lord's table, and gave [it] to those that were with him; which it was not lawful, except for the priests only, to eat? |
[5]και ελεγεν αυτοις κυριος εστιν του σαββατου ο υιος του ανθρωπου |
[5]And he said to them: The Son of man is lord of the sabbath. |
[6]εγενετο δε εν ετερω σαββατω εισελθειν αυτον εις την συναγωγην και διδασκειν και ην ανθρωπος εκει και η χειρ αυτου η δεξια ην ξηρα |
[6]And on another sabbath, he entered a synagogue and taught. And a man was there, whose right hand was withered. |
[7]παρετηρουντο δε αυτον οι γραμματεις και οι φαρισαιοι ει εν τω σαββατω θεραπευει ινα ευρωσιν κατηγορειν αυτου |
[7]And the Scribes and Pharisees watched him, whether he would heal on the sabbath; that they might be able to accuse him. |
[8]αυτος δε ηδει τους διαλογισμους αυτων ειπεν δε τω ανδρι τω ξηραν εχοντι την χειρα εγειρε και στηθι εις το μεσον και αναστας εστη |
[8]And as he knew their thoughts, he said to the man with a withered hand: Rise and come into the midst of the congregation. And when he came and stood [there], |
[9]ειπεν δε [ο] ο ιησους προς αυτους επερωτω υμας ει εξεστιν τω σαββατω αγαθοποιησαι η κακοποιησαι ψυχην σωσαι η απολεσαι |
[9]Jesus said to them: I ask you, What is it lawful to do on the sabbath? that which is good? or that which is evil? to save life or to destroy [it]? |
[10]και περιβλεψαμενος παντας αυτους ειπεν αυτω εκτεινον την χειρα σου ο δε εποιησεν και απεκατεσταθη η χειρ αυτου |
[10]And he looked upon them all; and [then] said to him, Stretch forth thy hand. And he stretched out his hand, and it was restored like the other. |
[11]αυτοι δε επλησθησαν ανοιας και διελαλουν προς αλληλους τι αν ποιησαιεν τω ιησου |
[11]And they were filled with envy; and they conferred one with another, what they should do to Jesus. |
[12]εγενετο δε εν ταις ημεραις ταυταις εξελθειν αυτον εις το ορος προσευξασθαι και ην διανυκτερευων εν τη προσευχη του θεου |
[12]And in those days, Jesus retired to a mountain to pray; and he passed the night there, in prayer to God. |
[13]και οτε εγενετο ημερα προσεφωνησεν τους μαθητας αυτου και εκλεξαμενος απ αυτων δωδεκα ους και αποστολους ωνομασεν |
[13]And when the day dawned, he called his disciples, and selected from them twelve, whom he named Legates : |
[14]σιμωνα ον και ωνομασεν πετρον και ανδρεαν τον αδελφον αυτου και ιακωβον και ιωαννην και φιλιππον και βαρθολομαιον |
[14]Simon whom he named Cephas, and Andrew his brother, and James, and John, and Philip, and Bartholomew, |
[15]και μαθθαιον και θωμαν [και] και ιακωβον αλφαιου και σιμωνα τον καλουμενον ζηλωτην |
[15]and Matthew, and Thomas, and James the son of Alpheus, and Simon who was called Zelotes, |
[16]και ιουδαν ιακωβου και ιουδαν ισκαριωθ ος εγενετο προδοτης |
[16]and Judas the son of James, and Judas Iscariot, who became a traitor. |
[17]και καταβας μετ αυτων εστη επι τοπου πεδινου και οχλος πολυς μαθητων αυτου και πληθος πολυ του λαου απο πασης της ιουδαιας και ιερουσαλημ και της παραλιου τυρου και σιδωνος |
[17]And Jesus descended with them, and stood in the plain; and a great company of his disciples, and a multitude of assembled people, from all Judaea, and from Jerusalem and from the seashore of Tyre and Sidon; who came to hear his discourse, and to be healed of their diseases; |
[18]οι ηλθον ακουσαι αυτου και ιαθηναι απο των νοσων αυτων και οι ενοχλουμενοι απο πνευματων ακαθαρτων εθεραπευοντο |
[18]and they who were afflicted by unclean spirits: and they were healed. |
[19]και πας ο οχλος εζητουν απτεσθαι αυτου οτι δυναμις παρ αυτου εξηρχετο και ιατο παντας |
[19]And the whole multitude sought to touch him; for there went a virtue out of him and healed them all. |
[20]και αυτος επαρας τους οφθαλμους αυτου εις τους μαθητας αυτου ελεγεν μακαριοι οι πτωχοι οτι υμετερα εστιν η βασιλεια του θεου |
[20]And he lifted his eyes upon his disciples, and said: Blessed are ye poor; for the kingdom of God is yours. |
[21]μακαριοι οι πεινωντες νυν οτι χορτασθησεσθε μακαριοι οι κλαιοντες νυν οτι γελασετε |
[21]Blessed are ye that hunger now; for ye will be satisfied. Blessed are ye that weep now; for ye will laugh. |
[22]μακαριοι εστε οταν μισησωσιν υμας οι ανθρωποι και οταν αφορισωσιν υμας και ονειδισωσιν και εκβαλωσιν το ονομα υμων ως πονηρον ενεκα του υιου του ανθρωπου |
[22]Blessed are ye, when men shall hate you, and repel you, and revile you, and cast out your names as base, for the Son of man's sake. |
[23]χαρητε εν εκεινη τη ημερα και σκιρτησατε ιδου γαρ ο μισθος υμων πολυς εν τω ουρανω κατα τα αυτα γαρ εποιουν τοις προφηταις οι πατερες αυτων |
[23]Rejoice in that day and exult, for your reward is great in heaven; for so did their fathers to the prophets. |
[24]πλην ουαι υμιν τοις πλουσιοις οτι απεχετε την παρακλησιν υμων |
[24]But, woe to you that are rich; for ye have received your consolation. |
[25]ουαι υμιν οι εμπεπλησμενοι νυν οτι πεινασετε ουαι οι γελωντες νυν οτι πενθησετε και κλαυσετε |
[25]Woe to you that are full; for ye will hunger. Woe to you that laugh now, for ye will weep and mourn. |
[26]ουαι οταν καλως υμας υμας καλως ειπωσιν παντες οι ανθρωποι κατα τα αυτα γαρ εποιουν τοις ψευδοπροφηταις οι πατερες αυτων |
[26]Woe to you, when men shall speak your praise; for so did their fathers to the false prophets. |
[27]αλλα υμιν λεγω τοις ακουουσιν αγαπατε τους εχθρους υμων καλως ποιειτε τοις μισουσιν υμας |
[27]And to you who hear, I say: Love your enemies; and do favors to them that hate you; |
[28]ευλογειτε τους καταρωμενους υμας προσευχεσθε περι των επηρεαζοντων υμας |
[28]and bless them that curse you; and pray for them that drag you with violence. |
[29]τω τυπτοντι σε επι την σιαγονα παρεχε και την αλλην και απο του αιροντος σου το ιματιον και τον χιτωνα μη κωλυσης |
[29]To him that smiteth thee on thy cheek, offer the other: and from him that taketh away thy cloak, keep not back thy tunic. |
[30]παντι αιτουντι σε διδου και απο του αιροντος τα σα μη απαιτει |
[30]To every one that asketh of thee, give thou: and from him that taketh thy property, demand it not. |
[31]και καθως θελετε ινα ποιωσιν υμιν οι ανθρωποι ποιειτε αυτοις ομοιως |
[31]And as ye would that men should do to you, so do ye also to them. |
[32]και ει αγαπατε τους αγαπωντας υμας ποια υμιν χαρις εστιν και γαρ οι αμαρτωλοι τους αγαπωντας αυτους αγαπωσιν |
[32]For, if ye love them that love you, what goodness is it in you? For even sinners love those that love them. |
[33]και [γαρ] εαν αγαθοποιητε τους αγαθοποιουντας υμας ποια υμιν χαρις εστιν και οι αμαρτωλοι το αυτο ποιουσιν |
[33]And if ye do good to them that do good to you, what goodness is it in you? For even sinners do the same. |
[34]και εαν δανισητε παρ ων ελπιζετε λαβειν ποια υμιν χαρις [εστιν] και αμαρτωλοι αμαρτωλοις δανιζουσιν ινα απολαβωσιν τα ισα |
[34]And if ye lend to one from whom ye expect recompense, what goodness is it in you? For sinners also lend to sinners, to receive adequate recompense. |
[35]πλην αγαπατε τους εχθρους υμων και αγαθοποιειτε και δανιζετε μηδεν απελπιζοντες και εσται ο μισθος υμων πολυς και εσεσθε υιοι υψιστου οτι αυτος χρηστος εστιν επι τους αχαριστους και πονηρους |
[35]But love ye your enemies, and do them good; and lend ye, and disappoint the hopes of no one: and great will be your reward, and ye will be children of the Highest; for he is kind to the evil, and to the unthankful. |
[36]γινεσθε οικτιρμονες καθως [και] ο πατηρ υμων οικτιρμων εστιν |
[36]Be ye therefore merciful, as also your Father is merciful. |
[37]και μη κρινετε και ου μη κριθητε και μη καταδικαζετε και ου μη καταδικασθητε απολυετε και απολυθησεσθε |
[37]Judge not, and ye will not be judged: condemn not, and ye will not be condemned: release, and ye will be released. |
[38]διδοτε και δοθησεται υμιν μετρον καλον πεπιεσμενον σεσαλευμενον υπερεκχυννομενον δωσουσιν εις τον κολπον υμων ω γαρ μετρω μετρειτε αντιμετρηθησεται υμιν |
[38]Give ye, and it will be given to you; in good measure, pressed down, and running over, will they cast into your lap. For, with what measure ye measure, it will be measured to you. |
[39]ειπεν δε και παραβολην αυτοις μητι δυναται τυφλος τυφλον οδηγειν ουχι αμφοτεροι εις βοθυνον εμπεσουνται |
[39]And he spake a similitude to them: Can a blind man lead a blind? Will not both fall into the ditch? |
[40]ουκ εστιν μαθητης υπερ τον διδασκαλον κατηρτισμενος δε πας εσται ως ο διδασκαλος αυτου |
[40]No disciple is better than his teacher ; for whoever is perfect, will be like his teacher. |
[41]τι δε βλεπεις το καρφος το εν τω οφθαλμω του αδελφου σου την δε δοκον την εν τω ιδιω οφθαλμω ου κατανοεις |
[41]And why observest thou the straw that is in thy brother's eye, but regardest not the beam that is in thy own eye? |
[42]πως-I δυνασαι λεγειν τω αδελφω σου αδελφε αφες εκβαλω το καρφος το εν τω οφθαλμω σου αυτος την εν τω οφθαλμω σου δοκον ου βλεπων υποκριτα εκβαλε πρωτον την δοκον εκ του οφθαλμου σου και τοτε διαβλεψεις το καρφος το εν τω οφθαλμω του αδελφου σου εκβαλειν |
[42]Or how canst thou say to thy brothers, My brother, allow me to pluck the straw from thy eye; when, lo, the beam that is in thy own eye, thou regardest not. Hypocrite! first cast the beam out thy eye, and then thy vision will be clear to pluck the straw from thy brother's eye. |
[43]ου γαρ εστιν δενδρον καλον ποιουν καρπον σαπρον ουδε παλιν δενδρον σαπρον ποιουν καρπον καλον |
[43]There is no good tree, that beareth bad fruits; nor a bad tree, that beareth good fruits. |
[44]εκαστον γαρ δενδρον εκ του ιδιου καρπου γινωσκεται ου γαρ εξ ακανθων συλλεγουσιν συκα ουδε εκ βατου σταφυλην τρυγωσιν |
[44]For every tree is known by its fruits. Do men gather figs from thorn-bushes? So, neither do they pluck grapes from brambles. |
[45]ο αγαθος ανθρωπος εκ του αγαθου θησαυρου της καρδιας προφερει το αγαθον και ο πονηρος εκ του πονηρου προφερει το πονηρον εκ γαρ περισσευματος καρδιας λαλει το στομα αυτου |
[45]A good man, from the good treasure that is in his heart, bringeth out good things: and a bad man, from the bad treasure that is in his heart, bringeth out bad things. For, from the abundance of the heart, the lips speak. |
[46]τι δε με καλειτε κυριε κυριε και ου ποιειτε α λεγω |
[46]And why call ye me, My Lord, my Lord; while ye do not that which I command you? |
[47]πας ο ερχομενος προς με και ακουων μου των λογων και ποιων αυτους υποδειξω υμιν τινι εστιν ομοιος |
[47]Every one that cometh to me, and heareth my words, and doeth them, I will show to whom he is like: |
[48]ομοιος εστιν ανθρωπω οικοδομουντι οικιαν ος εσκαψεν και εβαθυνεν και εθηκεν θεμελιον επι την πετραν πλημμυρης δε γενομενης προσερηξεν ο ποταμος τη οικια εκεινη και ουκ ισχυσεν σαλευσαι αυτην δια το καλως οικοδομησθαι αυτην |
[48]He is like a man that built a house; and he dug and went deep, and laid the foundations on a rock: and when a flood occurred, the flood rushed upon that house, and could not move it, for its foundation rested on a rock. |
[49]ο δε ακουσας και μη ποιησας ομοιος εστιν ανθρωπω οικοδομησαντι οικιαν επι την γην χωρις θεμελιου η προσερηξεν ο ποταμος και ευθυς συνεπεσεν και εγενετο το ρηγμα της οικιας εκεινης μεγα |
[49]But he that heareth and doeth not, is like a man that built his house upon the earth, without a foundation; and when the torrent rushed upon it, it fell immediately, and the ruin of that house was great. |