|
|
| [1]And whanne his twelue disciplis weren clepid togidere, he yaf to hem powere of vnclene spiritis, to caste hem out of men, and to heele eueri langour, and sijknesse. |
[1]και προσκαλεσαμενος τους δωδεκα μαθητας αυτου εδωκεν αυτοις εξουσιαν πνευματων ακαθαρτων ωστε εκβαλλειν αυτα και θεραπευειν πασαν νοσον και πασαν μαλακιαν |
| [2]And these ben the names of the twelue apostlis; the firste, Symount, that is clepid Petre, and Andrew, his brothir; James of Zebede, and Joon, his brothir; Filip, and Bartholomeu; |
[2]των δε δωδεκα αποστολων τα ονοματα εστιν ταυτα πρωτος σιμων ο λεγομενος πετρος και ανδρεας ο αδελφος αυτου ιακωβος ο του ζεβεδαιου και ιωαννης ο αδελφος αυτου |
| [3]Thomas, and Matheu, pupplican; and James Alfey, and Tadee; |
[3]φιλιππος και βαρθολομαιος θωμας και ματθαιος ο τελωνης ιακωβος ο του αλφαιου και λεββαιος ο επικληθεις θαδδαιος |
| [4]Symount Chananee, and Judas Scarioth, that bitrayede Crist. |
[4]σιμων ο κανανιτης και ιουδας ισκαριωτης ο και παραδους αυτον |
| [5]Jhesus sente these twelue, and comaundide hem, and seide, Go ye not `in to the weie of hethene men, and entre ye not in to the citees of Samaritans; |
[5]τουτους τους δωδεκα απεστειλεν ο ιησους παραγγειλας αυτοις λεγων εις οδον εθνων μη απελθητε και εις πολιν σαμαρειτων μη εισελθητε |
| [6]but rather go ye to the scheep of the hous of Israel, that han perischid. |
[6]πορευεσθε δε μαλλον προς τα προβατα τα απολωλοτα οικου ισραηλ |
| [7]And go ye, and preche ye, and seie, that the kyngdam of heuenes shal neiye; |
[7]πορευομενοι δε κηρυσσετε λεγοντες οτι ηγγικεν η βασιλεια των ουρανων |
| [8]heele ye sike men, reise ye deede men, clense ye mesels, caste ye out deuelis; freeli ye han takun, freli yyue ye. |
[8]ασθενουντας θεραπευετε λεπρους καθαριζετε νεκρους εγειρετε δαιμονια εκβαλλετε δωρεαν ελαβετε δωρεαν δοτε |
| [9]Nyle ye welde gold, nether siluer, ne money in youre girdlis, not a scrippe in the weie, |
[9]μη κτησησθε χρυσον μηδε αργυρον μηδε χαλκον εις τας ζωνας υμων |
| [10]nether twei cootis, nethir shoon, nether a yerde; for a werkman is worthi his mete. |
[10]μη πηραν εις οδον μηδε δυο χιτωνας μηδε υποδηματα μηδε {VAR1: ραβδον } {VAR2: ραβδους } αξιος γαρ ο εργατης της τροφης αυτου εστιν |
| [11]In to what euere citee or castel ye schulen entre, axe ye who therynne is worthi, and there dwelle ye, til ye go out. |
[11]εις ην δ αν πολιν η κωμην εισελθητε εξετασατε τις εν αυτη αξιος εστιν κακει μεινατε εως αν εξελθητε |
| [12]And whanne ye goon in to an hous, `grete ye it, and seyn, Pees to this hous. |
[12]εισερχομενοι δε εις την οικιαν ασπασασθε αυτην |
| [13]And if thilk hous be worthi, youre pees schal come on it; but if that hous be not worthi, youre pees schal turne ayen to you. |
[13]και εαν μεν η η οικια αξια ελθετω η ειρηνη υμων επ αυτην εαν δε μη η αξια η ειρηνη υμων προς υμας επιστραφητω |
| [14]And who euere resseyueth not you, nethir herith youre wordis, go ye fro that hous or citee, and sprenge of the dust of youre feet. |
[14]και ος εαν μη δεξηται υμας μηδε ακουση τους λογους υμων εξερχομενοι της οικιας η της πολεως εκεινης εκτιναξατε τον κονιορτον των ποδων υμων |
| [15]Treuly Y seie to you, it shal be more suffrable to the loond of men of Sodom and of Gommor in the dai of iugement, than to thilke citee. |
[15]αμην λεγω υμιν ανεκτοτερον εσται γη σοδομων και γομορρων εν ημερα κρισεως η τη πολει εκεινη |
| [16]Lo! Y sende you as scheep in the myddil of wolues; therfor be ye sliy as serpentis, and symple as dowues. |
[16]ιδου εγω αποστελλω υμας ως προβατα εν μεσω λυκων γινεσθε ουν φρονιμοι ως οι οφεις και ακεραιοι ως αι περιστεραι |
| [17]But be ye war of men, for thei schulen take you in counseilis, and thei schulen bete you in her synagogis; |
[17]προσεχετε δε απο των ανθρωπων παραδωσουσιν γαρ υμας εις συνεδρια και εν ταις συναγωγαις αυτων μαστιγωσουσιν υμας |
| [18]and to meyris, or presidentis, and to kyngis, ye schulen be lad for me, in witnessyng to hem, and to the hethen men. |
[18]και επι ηγεμονας δε και βασιλεις αχθησεσθε ενεκεν εμου εις μαρτυριον αυτοις και τοις εθνεσιν |
| [19]But whanne thei take you, nyle ye thenke, hou or what thing ye schulen speke, for it shal be youun `to you in that our, what ye schulen speke; |
[19]οταν δε παραδιδωσιν υμας μη μεριμνησητε πως η τι λαλησητε δοθησεται γαρ υμιν εν εκεινη τη ωρα τι λαλησετε |
| [20]for it ben not ye that speken, but the spirit of youre fadir, that spekith in you. |
[20]ου γαρ υμεις εστε οι λαλουντες αλλα το πνευμα του πατρος υμων το λαλουν εν υμιν |
| [21]`And the brother shal take the brother in to deeth, and the fader the sone, and sones schulen rise ayens fadir and modir, and schulen turmente hem bi deeth. |
[21]παραδωσει δε αδελφος αδελφον εις θανατον και πατηρ τεκνον και επαναστησονται τεκνα επι γονεις και θανατωσουσιν αυτους |
| [22]And ye schulen be in hate to alle men for my name; but he that shall dwelle stille in to the ende, shal be saaf. |
[22]και εσεσθε μισουμενοι υπο παντων δια το ονομα μου ο δε υπομεινας εις τελος ουτος σωθησεται |
| [23]And whanne thei pursuen you in this citee, fle ye in to anothir. Treuli Y seie to you, ye schulen not ende the citees of Israel, to for that mannus sone come. |
[23]οταν δε διωκωσιν υμας εν τη πολει ταυτη φευγετε εις την αλλην αμην γαρ λεγω υμιν ου μη τελεσητε τας πολεις του ισραηλ εως αν ελθη ο υιος του ανθρωπου |
| [24]The disciple is not aboue the maistir, ne the seruaunt aboue hys lord; |
[24]ουκ εστιν μαθητης υπερ τον διδασκαλον ουδε δουλος υπερ τον κυριον αυτου |
| [25]it is ynowy to the disciple, that he be as his maistir, and to the seruaunt as his lord. If thei han clepid the hosebonde man Belsabub, hou myche more his houshold meyne? |
[25]αρκετον τω μαθητη ινα γενηται ως ο διδασκαλος αυτου και ο δουλος ως ο κυριος αυτου ει τον οικοδεσποτην {VAR1: βεελζεβουλ } {VAR2: βεελζεβουβ } εκαλεσαν ποσω μαλλον τους οικιακους αυτου |
| [26]Therfor drede ye not hem; for no thing is hid, that schal not be shewid; and no thing is priuey, that schal not be wist. |
[26]μη ουν φοβηθητε αυτους ουδεν γαρ εστιν κεκαλυμμενον ο ουκ αποκαλυφθησεται και κρυπτον ο ου γνωσθησεται |
| [27]That thing that Y seie to you in derknessis, seie ye in the liyt; and preche ye on housis, that thing that ye heeren in the ere. |
[27]ο λεγω υμιν εν τη σκοτια ειπατε εν τω φωτι και ο εις το ους ακουετε κηρυξατε επι των δωματων |
| [28]And nyle ye drede hem that sleen the bodi; for thei moun not sle the soule; but rather drede ye hym, that mai lese bothe soule and bodi in to helle. |
[28]και μη φοβηθητε απο των αποκτεινοντων το σωμα την δε ψυχην μη δυναμενων αποκτειναι φοβηθητε δε μαλλον τον δυναμενον και ψυχην και σωμα απολεσαι εν γεεννη |
| [29]Whether twei sparewis ben not seeld for an halpeny? and oon of hem shal not falle on the erthe with outen youre fadir. |
[29]ουχι δυο στρουθια ασσαριου πωλειται και εν εξ αυτων ου πεσειται επι την γην ανευ του πατρος υμων |
| [30]`And alle the heeris of youre heed ben noumbrid. |
[30]υμων δε και αι τριχες της κεφαλης πασαι ηριθμημεναι εισιν |
| [31]nyle ye drede; ye ben betere than many sparewis. |
[31]μη ουν φοβηθητε πολλων στρουθιων διαφερετε υμεις |
| [32]Therfor euery man that schal knouleche me bifore men, Y schal knouleche hym bifor my fadir that is in heuenes. |
[32]πας ουν οστις ομολογησει εν εμοι εμπροσθεν των ανθρωπων ομολογησω καγω εν αυτω εμπροσθεν του πατρος μου του εν ουρανοις |
| [33]But he that shal denye me bifor men, and I shal denye him bifor my fadir that is in heuenes. |
[33]οστις δ αν αρνησηται με εμπροσθεν των ανθρωπων αρνησομαι αυτον καγω εμπροσθεν του πατρος μου του εν ουρανοις |
| [34]Nile ye deme, that Y cam to sende pees in to erthe; Y cam not to sende pees, but swerd. |
[34]μη νομισητε οτι ηλθον βαλειν ειρηνην επι την γην ουκ ηλθον βαλειν ειρηνην αλλα μαχαιραν |
| [35]For Y cam to departe a man ayens his fadir, and the douytir ayens hir modir, and the sones wijf ayens the housbondis modir; |
[35]ηλθον γαρ διχασαι ανθρωπον κατα του πατρος αυτου και θυγατερα κατα της μητρος αυτης και νυμφην κατα της πενθερας αυτης |
| [36]and the enemyes of a man ben `thei, that ben homeli with him. |
[36]και εχθροι του ανθρωπου οι οικιακοι αυτου |
| [37]He that loueth fadir or modir more than me, is not worthi to me. And he that loueth sone or douyter ouer me, is not worthi to me. |
[37]ο φιλων πατερα η μητερα υπερ εμε ουκ εστιν μου αξιος και ο φιλων υιον η θυγατερα υπερ εμε ουκ εστιν μου αξιος |
| [38]And he that takith not his croos, and sueth me, is not worthi to me. |
[38]και ος ου λαμβανει τον σταυρον αυτου και ακολουθει οπισω μου ουκ εστιν μου αξιος |
| [39]He that fyndith his lijf, shal lose it; and he that lesith his lijf for me, shal fynde it. |
[39]ο ευρων την ψυχην αυτου απολεσει αυτην και ο απολεσας την ψυχην αυτου ενεκεν εμου ευρησει αυτην |
| [40]He that resseyueth you, resseyueth me; and he that resseyueth me, resseyueth hym that sente me. |
[40]ο δεχομενος υμας εμε δεχεται και ο εμε δεχομενος δεχεται τον αποστειλαντα με |
| [41]He that resseyueth a prophete in the name of a prophete, shal take the mede of a prophete. And he that resseyueth a iust man in the name of a iust man, schal take the mede of a iust man. |
[41]ο δεχομενος προφητην εις ονομα προφητου μισθον προφητου ληψεται και ο δεχομενος δικαιον εις ονομα δικαιου μισθον δικαιου ληψεται |
| [42]And who euer yyueth drynke to oon of these leeste a cuppe of coolde watir oonli in the name of a disciple, treuli Y seie to you, he shal not leese his mede. |
[42]και ος εαν ποτιση ενα των μικρων τουτων ποτηριον ψυχρου μονον εις ονομα μαθητου αμην λεγω υμιν ου μη απολεση τον μισθον αυτου |