|
|
| [1]καὶ ὅτε ἤγγισαν εἰς ἱεροσόλυμα καὶ ἦλθον εἰς βηθφαγὴ εἰς τὸ ὄρος τῶν ἐλαιῶν, τότε ἰησοῦς ἀπέστειλεν δύο μαθητὰς |
[1]וכד קרב לאורשׁלמ ואתא לבית-פגא על גנב טורא דזיתא שׁדר ישׁוע תרינ מנ תלמידוהי |
| [2]λέγων αὐτοῖς, πορεύεσθε εἰς τὴν κώμην τὴν κατέναντι ὑμῶν, καὶ εὐθέως εὑρήσετε ὄνον δεδεμένην καὶ πῶλον μετ᾽ αὐτῆς· λύσαντες ἀγάγετέ μοι. |
[2]ואמר להונ זלו לקריתא הדא דלקובלכונ ומחדא משׁכחינ אנתונ חמרא דאסירא ועילא עמה שׁרו ואיתו לי |
| [3]καὶ ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ τι, ἐρεῖτε ὅτι ὁ κύριος αὐτῶν χρείαν ἔχει· εὐθὺς δὲ ἀποστελεῖ αὐτούς. |
[3]ואנ אנשׁ אמר לכונ מדמ אמרו לה דלמרנ מתבעינ ומחדא משׁדר להונ לכא |
| [4]τοῦτο δὲ γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος, |
[4]הדא דינ כלה דהות דנתמלא מדמ דאתאמר ביד נביא דאמר |
| [5]εἴπατε τῇ θυγατρὶ σιών, ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεταί σοι, πραῢς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον, καὶ ἐπὶ πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου. |
[5]אמרו לברת צהיונ הא מלככי אתא לכי מכיכ ורכיב על חמרא ועל עילא בר אתנא |
| [6]πορευθέντες δὲ οἱ μαθηταὶ καὶ ποιήσαντες καθὼς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ ἰησοῦς |
[6]ואזלו תלמידא ועבדו איכנא דפקד להונ ישׁוע |
| [7]ἤγαγον τὴν ὄνον καὶ τὸν πῶλον, καὶ ἐπέθηκαν ἐπ᾽ αὐτῶν τὰ ἱμάτια, καὶ ἐπεκάθισεν ἐπάνω αὐτῶν. |
[7]ואיתיו לחמרא ולעילא וסמו על עילא נחתיהונ ורכב עלוהי ישׁוע |
| [8]ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῶ, ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῶ. |
[8]וסוגאא דכנשׁא משׁוינ הוו מאניהונ באורחא אחרנא דינ פסקינ הוו סוכא מנ אילנא ורמינ באורחא |
| [9]οἱ δὲ ὄχλοι οἱ προάγοντες αὐτὸν καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον λέγοντες, ὡσαννὰ τῶ υἱῶ δαυίδ· εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου· ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις. |
[9]כנשׁא דינ אילינ דאזלינ הוו קדמוהי ואתינ בתרה קעינ הוו ואמרינ אושׁענא לברה דדויד בריכ הו דאתא בשׁמה דמריא אושׁענא במרומא |
| [10]καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς ἱεροσόλυμα ἐσείσθη πᾶσα ἡ πόλις λέγουσα, τίς ἐστιν οὖτος; |
[10]וכד על לאורשׁלמ אתתזיעת כלה מדינתא ואמרינ הוו מנו הנא |
| [11]οἱ δὲ ὄχλοι ἔλεγον, οὖτός ἐστιν ὁ προφήτης ἰησοῦς ὁ ἀπὸ ναζαρὲθ τῆς γαλιλαίας. |
[11]כנשׁא דינ אמרינ הוו הנו ישׁוע נביא דמנ נצרת דגלילא |
| [12]καὶ εἰσῆλθεν ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερόν, καὶ ἐξέβαλεν πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῶ ἱερῶ, καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψεν καὶ τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστεράς, |
[12]ועל ישׁוע להיכלא דאלהא ואפק לכלהונ אילינ דזבנינ ומזבנינ בהיכלא וסחפ פתורא דמערפנא וכורסותא דהנונ דמזבנינ יונא |
| [13]καὶ λέγει αὐτοῖς, γέγραπται, ὁ οἶκός μου οἶκος προσευχῆς κληθήσεται, ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ποιεῖτε σπήλαιον λῃστῶν. |
[13]ואמר להונ כתיב הו דביתי בית צלותא נתקרא אנתונ דינ עבדתוניהי מערתא דלסטיא |
| [14]καὶ προσῆλθον αὐτῶ τυφλοὶ καὶ χωλοὶ ἐν τῶ ἱερῶ, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς. |
[14]וקרבו לה בהיכלא סמיא וחגיסא ואסי אנונ |
| [15]ἰδόντες δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς τὰ θαυμάσια ἃ ἐποίησεν καὶ τοὺς παῖδας τοὺς κράζοντας ἐν τῶ ἱερῶ καὶ λέγοντας, ὡσαννὰ τῶ υἱῶ δαυίδ, ἠγανάκτησαν |
[15]כד חזו דינ רבי כהנא ופרישׁא תדמרתא דעבד וטליא דקעינ בהיכלא ואמרינ אושׁענא לברה דדויד אתבאשׁ להונ |
| [16]καὶ εἶπαν αὐτῶ, ἀκούεις τί οὖτοι λέγουσιν; ὁ δὲ ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς, ναί· οὐδέποτε ἀνέγνωτε ὅτι ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον; |
[16]ואמרינ לה שׁמע אנת מנא אמרינ הלינ אמר להונ ישׁוע אינ ממתומ לא קריתונ דמנ פומא דטליא ודילודא תקנת תשׁבוחתא |
| [17]καὶ καταλιπὼν αὐτοὺς ἐξῆλθεν ἔξω τῆς πόλεως εἰς βηθανίαν, καὶ ηὐλίσθη ἐκεῖ. |
[17]ושׁבק אנונ ונפק לה לבר מנ מדינתא לבית-עניא ובת תמנ |
| [18]πρωῒ δὲ ἐπανάγων εἰς τὴν πόλιν ἐπείνασεν. |
[18]בצפרא דינ כד הפכ למדינתא כפנ |
| [19]καὶ ἰδὼν συκῆν μίαν ἐπὶ τῆς ὁδοῦ ἦλθεν ἐπ᾽ αὐτήν, καὶ οὐδὲν εὖρεν ἐν αὐτῇ εἰ μὴ φύλλα μόνον, καὶ λέγει αὐτῇ, μηκέτι ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶνα. καὶ ἐξηράνθη παραχρῆμα ἡ συκῆ. |
[19]וחזא תתא חדא באורחא ואתא לותה ולא אשׁכח בה מדמ אלא אנ טרפא בלחוד ואמר לה לא נהוונ בכי תוב פארא לעלמ ומחדא יבשׁת תתא הי |
| [20]καὶ ἰδόντες οἱ μαθηταὶ ἐθαύμασαν λέγοντες, πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη ἡ συκῆ; |
[20]וחזו תלמידא ותהרו ואמרינ איכנא ברשׁעתה יבשׁת תתא |
| [21]ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, οὐ μόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῶ ὄρει τούτῳ εἴπητε, ἄρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται· |
[21]ענא ישׁוע ואמר להונ אמינ אמר אנא לכונ דאנ תהוא בכונ הימנותא ולא תתפלגונ לא בלחוד הדא דתתא תעבדונ אלא אפנ לטורא הנא תאמרונ דאשׁתקל ופל בימא תהוא |
| [22]καὶ πάντα ὅσα ἂν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες λήμψεσθε. |
[22]וכל מדמ דתשׁאלונ בצלותא ותהימנונ תסבונ |
| [23]καὶ ἐλθόντος αὐτοῦ εἰς τὸ ἱερὸν προσῆλθον αὐτῶ διδάσκοντι οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ λέγοντες, ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς; καὶ τίς σοι ἔδωκεν τὴν ἐξουσίαν ταύτην; |
[23]וכד אתא ישׁוע להיכלא קרבו לה רבי כהנא וקשׁישׁא דעמא כד מלפ ואמרינ לה באינא שׁולטנ הלינ עבד אנת ומנו יהב לכ שׁולטנא הנא |
| [24]ἀποκριθεὶς δὲ ὁ ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, ἐρωτήσω ὑμᾶς κἀγὼ λόγον ἕνα, ὃν ἐὰν εἴπητέ μοι κἀγὼ ὑμῖν ἐρῶ ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ· |
[24]ענא ישׁוע ואמר להונ אשׁאלכונ אפ אנא מלתא חדא ואנ תאמרונ לי ואפ אנא אמר אנא לכונ באינא שׁולטנא הלינ עבד אנא |
| [25]τὸ βάπτισμα τὸ ἰωάννου πόθεν ἦν; ἐξ οὐρανοῦ ἢ ἐξ ἀνθρώπων; οἱ δὲ διελογίζοντο ἐν ἑαυτοῖς λέγοντες, ἐὰν εἴπωμεν, ἐξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ ἡμῖν, διὰ τί οὗν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῶ; |
[25]מעמודיתה דיוחננ מנ אימכא איתיה מנ שׁמיא הי או מנ בנינשׁא הנונ דינ מתרעינ הוו בנפשׁהונ ואמרינ דאנ נאמר מנ שׁמיא אמר לנ ועל מנא לא הימנתוניהי |
| [26]ἐὰν δὲ εἴπωμεν, ἐξ ἀνθρώπων, φοβούμεθα τὸν ὄχλον, πάντες γὰρ ὡς προφήτην ἔχουσιν τὸν ἰωάννην. |
[26]ודנאמר מנ בנינשׁא דחלינ חננ מנ כנשׁא כלהונ גיר איכ נביא אחידינ הוו לה ליוחננ |
| [27]καὶ ἀποκριθέντες τῶ ἰησοῦ εἶπαν, οὐκ οἴδαμεν. ἔφη αὐτοῖς καὶ αὐτός, οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ. |
[27]ענו ואמרינ לה לא ידעינ חננ אמר להונ ישׁוע אפ לא אנא אמר אנא לכונ באינא שׁולטנא הלינ עבד אנא |
| [28]τί δὲ ὑμῖν δοκεῖ; ἄνθρωπος εἶχεν τέκνα δύο. καὶ προσελθὼν τῶ πρώτῳ εἶπεν, τέκνον, ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν τῶ ἀμπελῶνι. |
[28]מנא דינ מתחזא לכונ גברא חד אית הוו לה בניא תרינ וקרב לות קדמיא ואמר לה ברי זל יומנא פלוח בכרמא |
| [29]ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, οὐ θέλω, ὕστερον δὲ μεταμεληθεὶς ἀπῆλθεν. |
[29]הו דינ ענא ואמר לא צבא אנא בחרתא דינ אתתוי ואזל |
| [30]προσελθὼν δὲ τῶ ἑτέρῳ εἶπεν ὡσαύτως. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, ἐγώ, κύριε· καὶ οὐκ ἀπῆλθεν. |
[30]וקרב לות אחרנא ואמר לה הכות הו דינ ענא ואמר אנא מרי ולא אזל |
| [31]τίς ἐκ τῶν δύο ἐποίησεν τὸ θέλημα τοῦ πατρός; λέγουσιν, ὁ πρῶτος. λέγει αὐτοῖς ὁ ἰησοῦς, ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. |
[31]מנו מנ הלינ תריהונ עבד צבינא דאבוהי אמרינ לה הו קדמיא אמר להונ ישׁוע אמינ אמר אנא לכונ דמכסא וזניתא קדמינ לכונ למלכותא דאלהא |
| [32]ἦλθεν γὰρ ἰωάννης πρὸς ὑμᾶς ἐν ὁδῶ δικαιοσύνης, καὶ οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῶ· οἱ δὲ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι ἐπίστευσαν αὐτῶ· ὑμεῖς δὲ ἰδόντες οὐδὲ μετεμελήθητε ὕστερον τοῦ πιστεῦσαι αὐτῶ. |
[32]אתא גיר לותכונ יוחננ באורחא דכאנותא ולא הימנתוניהי מכסא דינ וזניתא הימנוהי אנתונ דינ אפ לא כד חזיתונ אתתויתונ בחרתא דתהימנונ בה |
| [33]ἄλλην παραβολὴν ἀκούσατε. ἄνθρωπος ἦν οἰκοδεσπότης ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ φραγμὸν αὐτῶ περιέθηκεν καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῶ ληνὸν καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον, καὶ ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς, καὶ ἀπεδήμησεν. |
[33]שׁמעו אחרנא מתלא גברא חד אית הוא מרא ביתא ונצב כרמא ואחדרה סיגא וחפר בה מעצרתא ובנא בה מגדלא ואוחדה לפלחא וחזק |
| [34]ὅτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν, ἀπέστειλεν τοὺς δούλους αὐτοῦ πρὸς τοὺς γεωργοὺς λαβεῖν τοὺς καρποὺς αὐτοῦ. |
[34]כד דינ מטא זבנא דפארא שׁדר לעבדוהי לות פלחא דנשׁדרונ לה מנ פארא דכרמה |
| [35]καὶ λαβόντες οἱ γεωργοὶ τοὺς δούλους αὐτοῦ ὃν μὲν ἔδειραν, ὃν δὲ ἀπέκτειναν, ὃν δὲ ἐλιθοβόλησαν. |
[35]ואחדו פלחא לעבדוהי ואית דמחאוהי ואית דרגמוהי ואית דקטלוהי |
| [36]πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους πλείονας τῶν πρώτων, καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὡσαύτως. |
[36]ותוב שׁדר עבדא אחרנא דסגיאינ מנ קדמיא והכות עבדו להונ |
| [37]ὕστερον δὲ ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ λέγων, ἐντραπήσονται τὸν υἱόν μου. |
[37]אחרית דינ שׁדר לותהונ לברה כד אמר כבר נבהתונ מנ ברי |
| [38]οἱ δὲ γεωργοὶ ἰδόντες τὸν υἱὸν εἶπον ἐν ἑαυτοῖς, οὖτός ἐστιν ὁ κληρονόμος· δεῦτε ἀποκτείνωμεν αὐτὸν καὶ σχῶμεν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ. |
[38]פלחא דינ כד חזאוהי לברא אמרו בינתהונ הנו ירתא תו נקטליוהי ונאחוד ירתותה |
| [39]καὶ λαβόντες αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν. |
[39]ואחדו אפקוהי לבר מנ כרמא וקטלוהי |
| [40]ὅταν οὗν ἔλθῃ ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος, τί ποιήσει τοῖς γεωργοῖς ἐκείνοις; |
[40]מא דאתא הכיל מרה דכרמא מנא נעבד לפלחא הנונ |
| [41]λέγουσιν αὐτῶ, κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτούς, καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῶ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν. |
[41]אמרינ לה דבישׁ בישׁ נובד אנונ וכרמא נוחד לאחרנא פלחא אילינ דיהבינ לה פארא בזבנהונ |
| [42]λέγει αὐτοῖς ὁ ἰησοῦς, οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γραφαῖς, λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες οὖτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας· παρὰ κυρίου ἐγένετο αὕτη, καὶ ἔστιν θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν; |
[42]אמר להונ ישׁוע לא מנ מתומ קריתונ בכתבא דכאפא דאסליו בניא הי הות לרשׁא דזויתא מנ לות מריא הות הדא ואיתיה תדמורתא בעינינ |
| [43]διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν ὅτι ἀρθήσεται ἀφ᾽ ὑμῶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς. |
[43]מטל הנא אמר אנא לכונ דתשׁתקל מנכונ מלכותא דאלהא ותתיהב לעמא דעבד פארא |
| [44][[καὶ ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται· ἐφ᾽ ὃν δ᾽ ἂν πέσῃ λικμήσει αὐτόν.]] |
[44]ומנ דנפל על כאפא הדא נתרעע וכל מנ דהי תפל עלוהי תדריוהי |
| [45]καὶ ἀκούσαντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ φαρισαῖοι τὰς παραβολὰς αὐτοῦ ἔγνωσαν ὅτι περὶ αὐτῶν λέγει· |
[45]וכד שׁמעו רבי כהנא ופרישׁא מתלוהי ידעו דעליהונ אמר |
| [46]καὶ ζητοῦντες αὐτὸν κρατῆσαι ἐφοβήθησαν τοὺς ὄχλους, ἐπεὶ εἰς προφήτην αὐτὸν εἶχον. |
[46]ובעו למאחדה ודחלו מנ כנשׁא מטל דאיכ דלנביא אחידינ הוו לה |